poniedziałek, 14 marca 2011

Na wiosnę świeże niusy

Najbliższe wydarzenia z antropologii wizualnej w Polsce:
  • III łódzki Przegląd Filmów Antropologicznych - 29-30 marca 2011. Więcej tu.
  • Konferencja naukowa: "Patrzeć a widzieć" - 12-13 maja 2011 w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM w Poznaniu. Więcej tu.

środa, 7 lipca 2010

Gender mówi Kino!

Nie od dziś wiadomo, że teksty kultury poza komunikowaniem tego, co zamyślił sobie autor lub wymyśliła autorka, zawierają swoje drugie dno - często nieuświadomione przez tegoż autora i tą autorkę. Mowa tu o tle akcji - ukrytych między wierszami wartościach, postawach, poglądach, charakteryzujących osobę piszącą. Nawet jeśli podmiot liryczny jest wyobcowany i stara się oddalić od tekstu, jego obecność i tak pozostawia ślad na gładkiej tafli opowiadanej historii. Owo drugie dno pozwala nam na wyobrażenie sobie, jak wyglądał świat, w którym żył nasz podmiot piszący, jakie wartości podzielał i kogo skrycie nienawidził.

Z angielskich książek z lat 40-tych XX wieku dowiedzieć się można np. co zazwyczaj jadano na śniadanie, jakie były poglądy na wojnę przedstawicieli i przedstawicielek klasy robotniczej. Można także wysnuć wnioski o stosunkach panujących pomiędzy robotnikami i robotnicami, a właścicielami fabryk. Wszystkie te rzeczy mogą ukazywać się nam - czytelnikom i czytelniczkom - bardziej lub mniej jawnie. Niejawny sposób komunikowania w tekście o otaczającym świecie to uznawanie za naturalne czegoś, co w kolejnych (a może też i poprzednich) epokach za takie nie uchodziło. Barthes nazwałby to mityzowaniem rzeczywistości. I o mity właśnie się tu rozchodzi - czyż mity danej społeczności nie świadczą najlepiej o jej ukrytych lękach, fantazjach, podziale władzy?

Mity, celowo, bądź zupełnie nieświadomie, gnieżdżą się w literaturze, sztuce, filmie, nauce. Film jest jednym tylko z przykładów, w jaki sposób plastycznie można ukazywać mityczność sytuacji, postaci, miejsca. Niektóre z filmowych obrazów, poprzez eksploatację konwencji, dotknęły kiczu. Niektóre są świadomie wykorzystywane do tworzenia zmulitpilikowanych światów i ukazywania złożonych problemów. Filmy (zarówno fabularne jak i dokumentalne) można badać zatem nie tylko jako świadomy akt narracji, opowiadania historii, ale także, a może przede wszystkim, jako zaszyfrowaną wiadomość reżysera lub reżyserki o mitach przez nich podzielanych.

Do rozważań nad mityzującą rolą kina natchnął mnie nowy cykl filmowy prezentowany w lipcu 2010 przez Ale Kino! Pasmo "Kino mówi Gender" to cykl filmów prezentujących obrazy dotyczące zagadnienia płci i jej społeczno-kulturowych uwikłań. Filmy wykorzystują istniejące już od wieków w kinie konwencje i mity, przekształcają je, bawią się nimi, opowiadają historie mitycznych herosów i heroin w nowym kontekście.

Kino mówi Gender w Ale Kino! - może też Was do czegoś zainspiruje.

środa, 19 maja 2010

Król jest tylko jeden!

Karnawał to czas zabaw, bali, bahtinowski "świat na opak", w którym zawieszone zostają codzienne prawa, zwyczaje, zachowania. Najsłynniejszy współcześnie karnawał odbywa się w Brazylii, jednak Europa także może pochwalić się długą tradycją karnawału!

Karnawałowi w Europie poświęcony jest włoski projekt "Carnival King of Europe". W jego ramach dokumentowane są obchody karnawału w różnych miejscach Europy, a następnie poddawane zostają analizie porównawczej. Projekt bada zatem, jakie elementy karnawału przetrwały od czasów starożytnych do teraz, bada także czy karnawał w różnych krajach budowany jest z tych samych elementów i czy pełnią one te same funkcje.

W ramach projektu zrealizowany został film: "Carnival King of Europe". Film pokazuje różne oblicza karnawału w Europie. Z obrazów karnawału można wywnioskować, że jakbyśmy my, Europejczycy, nie różnili się od siebie, karnawał i sposób jego celebrowania jest tym elementem, który w każdym kraju ma podobny przebieg i sens. Karnawał, według twórców filmu, jest zatem jedynym, aktualnie panującym, Królem Europy.

Inicjatorem projektu Carnival King of Europe jest Museo degli Usi e Costumi della Gente Trentina w San Michele all'Adige, które w partnerstwie z różnymi muzeami i instytucjami w całej Europie, filmuje zimowe karnawały. W Polsce partnerem projektu jest Muzeum Etnograficzne w Warszawie. Mamy nadzieję, że niedługo na stronie projektu, będzie można zobaczyć też zdjęcia i filmy prezentujące polski karnawał.

Polecamy stronę projektu Carnival King of Europe

poniedziałek, 12 kwietnia 2010

Etnokino we włoskim stylu

W dniach 2-3 maja 2010 r. w ramach 58. Trento Film Festival we Włoszech zaprezentowany zostanie specjalny blok filmów antropologicznych EURORAMA. Na pokazach będzie można obejrzeć filmy, które w ciągu ostatnich lat docenione zostały na najważniejszych festiwalach antropologicznych w Europie.

Organizatorem EURORAMY jest Museo degli Usi e Costumi della Gente Trentina os San Michele all'Adige.










"Mimoune", reż. G. Ballester, Hiszpania, 2008, 11 min.


Program EURORAMY

Więcej informacji na temat 58. Trento Film Festival

czwartek, 8 kwietnia 2010

Wstęp

Antropologia wizualna to z jednej strony analiza wizualnych elementów kultury, z drugiej strony to przekazywanie treści dotyczących antropologii kultury za pomocą wizualnych środków wyrazu - głównie fotografii i filmu.

Niniejszy blog poruszać będzie zagadnienia dotyczące obu aspektów, a także ich przenikania się i wzajemnego inspirowania. Nie będzie też uciekał przed teoretycznymi zagadnieniami dotyczącymi wizualności, czy etyki i odpowiedzialności twórcy - patrzącego i rejestrującego daną kulturę.


Zapraszamy do lektury oraz do komentowania naszych dokonań - dzięki dialogowi razem możemy zastanawiać się nad definicją, rolą i przyszłością antropologii wizualnej.